นายปั๋น อินหลี ปราชญ์ชาวบ้าน สาขาการอนุรักษ์ป่าชุมชน พ่อปั๋น อินหลี ได้เข้าไปเกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้โดยศักยภาพของผู้นำตามธรรมชาติ เนื่องจากการดำรงชีวิตในอดีตที่เป็นชาวไร่ ชาวนา กล่าวคือ พ่อปั๋น อินหลี และชาวบ้านสวด ได้มีที่นาที่ทำมาหากินมาตั้งแต่บรรพบุรุษ อยู่บริเวณหุบเขาใต้ห้วยสีพัน ซึ่งเป็นลำห้วยที่มีต้นน้ำอยู่บริเวณเขตรอยต่อพื้นที่ระหว่างอำเภอบ้านหลวง กับตำบล ถืมตอง อำเภอเมืองจังหวัดน่าน ที่นาที่ทำนาทุกปีจะใช้น้ำจากห้วยนี้ทำนา การคมนาคมติดต่อระหว่างอำเภอเมืองน่าน กับตำบลสวด ( อำเภอเมืองน่าน )ในสมัยเมื่อ 20 ปีก่อน (ตั้งแต่ปี 2516 ย้อนหลัง ) ในปัจจุบัน เป็นถนนทางคนเดิน การไปมาหาสู่ต้องเดินด้วยเท้า ระหว่างทางเดิน 2 ข้างทางเป็นป่าไม้ดงดิบ ประกอบได้ด้วยป่ามานานาชนิด และสัตว์ป่ารวมทั้งพืชสมุนไพรมากมายเหลือคณานับ เมื่อปี 2516 มีนายทุนพ่อค้าไม้จากทางจังหวัดน่านได้จ้างคนงานไปตัดไม้ บริเวณสองข้างทาง รอยต่อดังกล่าว โดยเฉพาะเขตที่ใกล้กับต้นน้ำห้วยสีพัน ซึ่งพื้นที่ตัดไม้ใกล้กับเขตตำบลสวด ประมาณ 9 กิโลเมตร
กติกาสังคมเกี่ยวกับการดูแลต้นน้ำห้วยสีพันเมื่อ 100 – 200 ปีก่อนได้กำหนดไว้ว่าห้ามชาวบ้านหรือบุคคลใดเข้าไปตัดไม้หรือทำไร่เลื่อนลอยในบริเวณต้นน้ำแห่งนี้ ใครฝ่าฝืนจะได้รับการประนาม จากสังคมคนเมืองสวด โดยเหตุที่เป็นผู้นำทางธรรมชาติในอดีตของพ่อปั๋น อินหลี ได้เป็นผู้แสวงหาความรู้ และนำไปพูดให้ ชาวไร่ชาวนาฟัง ในสิ่งที่อ่าน และแสวงหา พ่อปั๋นได้อ่านพบข้อความว่าภาคอีสาน ได้ปล่อยให้มีการ ตัดไม้ทำลายป่าทำไร่เลื่อนลอย บางจังหวัดแทบจะไม่มีป่าไม้ ทำให้ฝนตกไม่ตรงตามฤดูกาล บ้านเมืองแห้งแล้ง ประชาชนเดือดร้อน อดอยาก ไม่มีน้ำทำนา ต้องออกเดินทางไปทำงาน หากินที่ต่างจังหวัด และจะตัดเอาข้อความในหนังสือพิมพ์นี้ไปเผยแพร่ให้ชาวบ้าน เริ่มเป็นการปลุกจิตสำนึกให้ชาวบ้านได้เห็นความสำคัญ ของการอนุรักษ์ป่ามาตั้งแต่อดีต
ในปี มีนายทุนมาตัดไม้ที่บริเวณต้นน้ำห้วยสีพัน พ่อปั๋น อินหลี เป็นผู้นำการต่อต้านการตัดไม้คณะของ พ่อปั๋น อินหลีก็ถูกข่มขู่จากเจ้าหน้าที่ของรัฐ และนายทุนอย่างต่อเนื่อง ตลอดมา
มีครั้งหนึ่งนายทุนเสนอให้คณะของพ่อปั๋นได้ยุติการต่อต้านและจะให้เงิน หนึ่งแสนบาท และรถปิคอัพ 1 คัน แต่ก็ได้รับการปฏิเสธจากกลุ่ม และไปขอความช่วยเหลือจากสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่มาเคลื่อนไหวร่วมกับชาวบ้านพร้อมกับทางกลุ่มแจ้งเรื่องไปยังหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ จึงได้มีการลงการตัดไม้บริเวณต้นน้ำ และได้ยึดไม้ไว้ให้ผุพังอยู่ในป่าจนถึงปัจจุบัน กลุ่มนายทุนจึงเปลี่ยนพื้นที่ ไปอยู่ที่อื่นตั้งแต่บัดนั้น จึงเป็นต้นกำเนิดของการจัดตั้งกลุ่ม บ้านหลวงหวงป่า
พ่อปั๋น อินหลี เป็นผู้นำได้ขยายความคิดให้กับลูกหลาน ที่เป็นผู้นำหมู่บ้านอยู่ในขณะนี้ให้ช่วยกันดูแลและแบ่งพื้นที่กันปกป้องพื้นที่ป่าไม้กัน โดยมีการรวมกลุ่มกันเป็นครั้งๆ และมีกิจกรรมการจัดเวรยามตั้งจุดสกัดพ่อค้าไม้ ที่ขนไม้ออกในเวลากลางคืน ร่วมกับทางราชการในช่วงที่มีการลักลอบซื้อขาย