ความคิดริเริ่ม

​​

ฮักเมืองน่านเกิดจากการรวมตัวของกลุ่มพระสงฆ์กลุ่มชาวบ้านและกลุ่มเยาวชนที่เป็นองค์กรพัฒนาเอกชน ซึ่งแต่ละกลุ่มมีพัฒนาการกลุ่มของตนในด้านต่างๆ ก่อนที่จะมารวมตัวกันเป็นกลุ่มฮักเมืองน่านในปัจจุบัน

ระยะเริ่มต้นก่อตัว (ก่อนปี 2533) โดยกลุ่มแต่ละกลุ่มได้มีการดำเนินงานของตนเองอย่างอิสระในการพัฒนากลุ่มและชุมชนซึ่งพอแยกตามแกนนำ ได้ดังนี้ กลุ่มพระสงฆ์ กลุ่มองค์กรชาวบ้าน กลุ่มลูกหลานชาวบ้าน ต่อมา ในระยะที่สอง (ระหว่างปี 2533 – 2534) หลังจากที่กลุ่มต่างๆ ทั้งกลุ่มพระสงฆ์ กลุ่มชาวบ้าน กลุ่มลูกหลานชาวบ้านได้มีโอกาสพบปะแลกเปลี่ยนการเรียนรู้และร่วมกิจกรรมกันในบางโอกาส จึงเกิดการรวมตัวกันเฉพาะกิจขึ้น เพื่อจัดการบวชป่าชุมชน ขึ้นเป็นครั้งแรกของจังหวัดน่านที่บ้านกิ่วม่วง ตำบลพงษ์ อำเภอสันติสุข ในปี 2533 หลังจากนั้นพิธีกรรมบวชป่าเป็นที่สนใจของคนทั่วไป ทั้งในท้องถิ่นและนอกท้องถิ่นมีการติดต่อประสานงานด้านแนวคิดและมีการสนับสนุนเงินทุนต่างๆ เข้ามายังกลุ่มมากมาย กลุ่มจึงเห็นพร้องต้องกันว่าน่าจะมีการตั้งองค์กรขึ้นมาเป็นรูปเป็นร่างอย่างจริงจัง จึงได้ก่อตั้งเป็นองค์กรชื่อว่า “กลุ่มฮักเมืองน่าน” ขึ้นมาโดยมีศูนย์ประสานงานอยู่ที่วัดอรัญญาวาส อำเภอเมือง จังหวัดน่าน ถือว่าเป็นระยะแห่งการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การเรียนรู้ร่วมกันระหว่างกลุ่มองค์กรต่างๆ ระยะที่ 3 (ระหว่างปี 2535 – 2536) ทางกลุ่มฮักเมืองน่านได้ดำเนินโครงการสืบชะตาแม่น้ำน่านน่าน ณ บริเวณริมแม่น้ำน่าน หน้าค่ายสุริยพงษ์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน เพื่อเป็นการเผยแพร่กิจกรรมและส่งเสริมให้ประชาชนมาสนใจร่วมกันอนุรักษ์ธรรมชาติ ทั้งนี้ ได้มีการร่วมมือจากลุ่มต่างๆ ทั้งพระสงฆ์ ชาวบ้าน รัฐ เอกชน ผลจากโครงการสืบชะตาแม่น้ำน่าน ดังกล่าวได้เกิดองค์กรที่ช่วยในการดูแลแม่น้ำ และรักษาพันธุ์สัตว์น้ำมากขึ้น รวมทั้งกลุ่ม อนุรักษ์ป่าไม้ และสิ่งแวดล้อมอื่นๆ อีกมากมาย เกิดเครือข่ายกลุ่มองค์กรต่างๆ ในกลุ่มฮักเมืองน่านอีกหลายเครือข่าย จนได้ตั้งสำนักงานชั่วคราวของกลุ่มฮักเมืองน่านขึ้นโดยเช่าอาคารสำนักงานมีหน้าที่ประสานงานและเลขานุการของกลุ่มปฏิบัติงานประจำ และรับผิดชอบในการดำเนินงานด้านบริหารจัดการต่างๆ ร่วมทั้งมีการจัดโครงสร้างขององค์กรให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ระยะที่ 4 (ปี 2536 – 2538) ระยะนี้ถือได้ว่าเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญอย่างยิ่งอีกจุดหนึ่งของกลุ่มฮักเมืองน่านหลังจากที่มีสำนักงานและมีโครงสร้างองค์กรที่ชัดเจนขึ้นแล้วได้มีการระดมทุนจากหน่วยงานทั้งในและต่างประเทศมาสนับสนุนและบริหารจัดการงานของกลุ่มฮักเมืองน่าน และยังให้การช่วยเหลือด้านงบประมาณแก่กลุ่มเครือข่ายต่างๆ ในการดำเนินงานเช่น ด้านการอนุรักษ์ป่า การอนุรักษ์พันธุ์ปลา การเกษตรผสมผสาน การออมทรัพย์ การรวมกลุ่มของเยาวชน เพื่อส่งเสริมกิจกรรมต่างๆ รวมทั้งได้มีการจัดเวทีแลกเปลี่ยนการเรียนรู้ร่วมกันจนเกิดกิจกรรมสู่ชุมชนมากขึ้น เริ่มมีผู้มาศึกษาดูงานกลุ่มมากขึ้นจนเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ ถือเป็นการเรียนรู้ข้ามองค์กร