ความคิดริเริ่ม

​“พระนักพัฒนา” แห่งจังหวัดน่าน ผู้ริเริ่มให้มีป่าสงวนหมู่บ้าน รณรงค์การดูแลและอนุรักษ์ทรัพยากรพืชพรรณไม้ สมุนไพร การดูแลรักษาพันธุ์สัตว์น้ำและต้นไม้ พิธีสืบชะตาต้นน้ำ ซึ่งได้เป็นต้นแบบของวิธีการอนุรักษ์ในหลายๆ จังหวัดได้สร้างเครือข่ายองค์กรเบญจภาคี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “มูลนิธิฮักเมืองน่าน” ซึ่งเป็นหน่วยงานที่เป็นต้นแบบของคงค์กรที่เกิดจากความร่วมมือร่วมใจของทุกส่วนในสังคมองค์ความรู้ ในวัยเด็กดช.สงวน อยู่ในสภาพแวดล้อมของภูเขาและป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ พ่อมีอาชีพเป็นพรานล่าสัตว์ ได้มีโอกาสติดตามบิดาออกป่าล่าสัตว์อยู่เสมอ ครั้งหนึ่งที่บิดาตามยิงค่าง 3-4 ตัว ค่างตัวหนึ่งซึ่งมีลูกเกาะติดหลังอยู่ ทำให้วิ่งช้าจึงถูกยิง พ่อจะฆ่าลูกค่างทิ้งเพราะทราบว่าลูกค่างอย่างไรเสียก็ต้องตาย แต่ดช.สงวนขอชีวิตไว้และอุ้มกลับมาบ้าน เมื่อมาถึงบ้านก็เอาลูกค่างใส่สุ่มไก่ขังครอบไว้ ลูกค่างที่ถูกขังไม่ยอมกินอะไรและร้องอยู่ตลอดเวลา ด้วยความสงสาร ท่านจึงปล่อยลูกค่างออกจากกรง ลูกค่างก็วิ่งปีนขึ้นไปสูดดมกลิ่นหนังแม่ค่างที่ตากเอาไว้ พอเหนื่อยก็ตกลงมาแล้วปีนขึ้นไปใหม่จนเหนื่อยและสิ้นใจตาย ท่านเห็นแล้วเกิดความสะเทือนใจอยากให้บิดาเลิกล่าสัตว์ แต่ทำไม่ได้ เนื่องจากการล่าสัตว์หาของป่าคือความอยู่รอดของครอบครัว ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจในการเผยแพร่แนวคิดการอนุรักษ์ป่า สัตว์ป่าและพันธุ์พืช